Το "δικαίωμα ζωής" της Γεωργίας Γκριμούλα Καραβέρβου στη Σκοτίνα

 

Όλγας Αθανασίου Κουτσιβού βιβλιοκριτική για το βιβλίο " Δικαίωμα ζωής" της συγγραφέως Γεωργίας Γκριμούλα Καραβέργου !!

    Το βιβλίο "Δικαίωμα ζωής" της συγγραφέως Γεωργίας Γκριμούλα Καραβέργου, είναι ένα συγκλονιστικό μυθιστόρημα, όπου η ιστορία του διαδραματίζεται στην μεταπολεμική εποχή, σε μια φτωχική οικογένεια!

    Η συγγραφέας, ξεδιπλώνει με τρόπο μοναδικό, έναν προς έναν τους χαρακτήρες και παράλληλα, τα όνειρα, τις αγωνίες, τις αντιξοότητες της ζωής εκείνης της εποχής, όπως και δραματικές βιωματικές καταστάσεις ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, καθώς επίσης και την νοοτροπία, την πατριαρχία, την κοινωνική και ψυχολογική βία στα πρόσωπά τους, όπως και την υπακοή από φόβο στην άσκηση και την κατάχρηση εξουσίας από βαθμοφόρους επαγγελματικά του χωριού.

    Μέσα από το συναίσθημα, συνδέει με υπέροχο περιγραφικό τρόπο, το παρελθόν με το παρόν στους χαρακτήρες και τις προσωπικότητες όλων των προσώπων του μυθιστορήματος.  Δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ηρωίδα αυτού του πονήματος, που είναι η "αρχόντισσα" όπως την αποκαλεί η συγγραφέας με συχνές επαναλήψεις στο βιβλίο της.

Είναι η μητέρα πέντε παιδιών και χήρα Βασιλική, που έχασε το σύζυγό της στον πόλεμο.

    Αναδεικνύει στο χαρακτήρα της, έναν δοτικό, ευαίσθητο και ψυχόπονο άνθρωπο προς όλα τα μέλη της οικογένειάς της αλλά ταυτόχρονα ξεδιπλώνει μέσα στον ίδιο χαρακτήρα και την άλλη όψη του νομίσματος, περιγράφοντας και χρωματίζοντας μέσα από λέξεις και φράσεις, ένα μοναδικό ταμπεραμέντο ψυχικού σθένους, πάντα ετοιμοπόλεμο ώστε να αντιμετωπίσει οποιαδήποτε απειλή μπορεί να βρεθεί ενάντια στην οικογένειά της.

    Ξετυλίγει το νήμα της μοίρας για τη ζωή του κάθε μέλους στην σκληρή πραγματικότητα της ορφάνιας τους, αναλαμβάνοντας η ίδια να στηρίξει το ρόλο της μάνας και του πατέρα μαζί.

Απ'αυτό καταλαβαίνουμε και την έντονη αναφορά της συγγραφέως στα ήθη και έθιμα της μεταπολεμικής περιόδου, όπου τηρούνται από την ηρωίδα αυτού του μυθιστορήματος με θρησκευτική ευλάβεια, μέσα στα πλαίσια μιας συντηρητικής κοινωνίας και μιας ιεραρχικής οικογένειας.

    Η συγγραφέας, Γεωργία Γκριμούλα Καραβέργου, τοποθετεί την ηρωίδα στο πόνημά της, ως " από μηχανή Θεό" να βρίσκεται πάντα με λυτρωτικό τρόπο, μπροστά από κάθε πρόκληση ή πρόβλημα στις ζωές όλων. Τα γεγονότα, διαδέχονται το ένα μετά το άλλο, κυριολεκτικά " εν ριπή οφθαλμού".

Στις ζωές των παιδιών της και των συγγενικών της προσώπων, καλείται να αντιμετωπίσει, θανάτους, γάμους, χωρισμούς, αναπηρίες και διλήμματα, καθώς και να πάρει στα χέρια της, αποφάσεις ζωής για όλους.

    Συνεχίζοντας την ανάγνωση του βιβλίου, επισημαίνουμε πως η συγγραφέας, μέσα από το ρόλο της ηρωίδας Βασιλικής, με τις συμβουλές της, ως μάνα, περνάει στον αναγνώστη πολύ δυνατά μηνύματα ζωής, αναφέροντας φράσεις όπως: "Στη ζωή, για να πετύχεις, πρέπει να τολμήσεις. Κι αν ακόμα χάσεις, μπορείς να επιβραβεύσεις τον εαυτό σου για την προσπάθεια που κατέβαλες" !!

    Σε άλλο πάλι σημείο του βιβλίου, τονίζει την εκμηδένιση και την καταπάτηση των συναισθημάτων στους ανθρώπους, με γνώμονα τον πλούτο και την εξουσία από ορισμένους ευνοούμενους της μικρής αυτής κοινωνίας του χωριού. Τονίζει επίσης και την ενδοοικογενειακή βία, κυρίως την ψυχολογική, έτσι ώστε τα παθητικά πρόσωπα ,να γίνονται θεατές της ίδιας τους της ζωής, από το φόβο και την επιβολή της υπακοής, μέσα στην σκληρή και απαιτητική ηγετικά, πατριαρχική οικογένεια.

    Σε επόμενο σημείο επίσης, βλέπουμε πώς, η συγγραφέας διαδοχικά, σκιαγραφεί και ταυτίζει τα πρόσωπα με λέξεις και φράσεις, με ιδιαίτερη έμφαση σε έντονη μορφή, τονίζοντας και αποτυπώνοντας με την κάθε λεπτομέρεια, την ομορφιά των καλοκάγαθων ανθρώπων με όμορφες λέξεις και αντίθετα την ασχήμια των προσώπων που πρεσβεύουν την κακία και την απαράδεκτη συμπεριφορά με ανάλογες αντίστοιχα λέξεις, όπως φυσικά και την υπεροψία.

Σε ό,τι αφορά το τελευταίο, το διαπιστώνουμε ξεκάθαρα και από τη φράση " Αχ, αυτός ο κόσμος, που από τα πολλά σκύβαλα είχε βρωμίσει... γιατί όλα - που να πάρει η ευχή - ξεκίναγαν και τελείωναν στο " τί θα πει ο κόσμος"....

    Εδώ ακριβώς, είναι ένα από τα σημεία " σταθμός" για την κοινωνία της μεταπολεμικής εποχής, όπου όλες οι συμπεριφορές ,τα γεγονότα και οι καταστάσεις κρίνονταν από τον αυστηρό και υπεροπτικό περίγυρο της κοινωνίας.

    Η δημιουργός Γεωργία Γκριμούλα Καραβέργου, στη συνέχεια αναφέρεται έντονα και στον ψυχολογικό βασανισμό και βιασμό της γυναίκας, από το εξουσιαστικό πρόσωπο της πατριαρχίας, οδηγώντας κατ' αυτόν τον τρόπο, έναν ισχυρό έρωτα, σε χωρισμό και σε αποφάσεις καταλυτικές για τη ζωή τους, σημειώνοντας έτσι διαφορετική πορεία ζωής για το ερωτευμένο ζευγάρι.

Για τη δε, γυναίκα, σε έναν καταναγκαστικό και ουσιαστικά λευκό γάμο, όπου και τονίζεται έντονα ο ψυχολογικός βιασμός της και για τον άνδρα, μια εντελώς αδιάφορη άλλη σχέση που όπως αποδεικνύεται στη συνέχεια θα συντελούσε και στην καταστροφή της καριέρας του, ως γιατρός.

    Όσο η ανάγνωση του βιβλίου συνεχίζεται από κεφάλαιο σε κεφάλαιο, τόσο πιο έντονα ξεδιπλώνει η συγγραφέας, ένα καταπληκτικό ταμπεραμέντο για να αποκαλύπτει τα δρώμενα της εποχής, ξεκλειδώνοντας " το κουτί της Πανδώρας" ανασύροντας μυστικά, όπως με μια κρυφή ομοφυλοφιλία καλυμμένη και προστατευμένη σε εισαγωγικά ,από έναν εικονικό καθαρά γάμο.

Επίσης ,να εισαγάγει στοιχεία της μοίρας, ως " από μηχανής Θεός" και να οδηγεί σε αίσιο τέλος την ιστορία του ερωτευμένου ζευγαριού.

Να ζωντανεύει, χρωματίζοντας λέξεις και λόγια με κάθε λεπτομέρεια στον αναγνώστη, με έντονη περιγραφή στις εικόνες, τα πρόσωπα και τις καταστάσεις, ώστε να δίνει την εντύπωση, ότι όλα αυτά διαδραματίζονται στο τώρα, μπροστά στα μάτια του, ως θεατής πλέον αντί ως αναγνώστης και αυτό ακριβώς είναι που κάνει συναρπαστικό τον τρόπο γραφής της συγγραφέως.

    Η Γεωργία Γκριμούλα Καραβέργου, καταφέρνει να ενσαρκώνει τον ίδιο άνθρωπο και να τον μεταμορφώνει, όπως είναι η ηρωίδα του βιβλίου ,από έναν χαρακτήρα που καλείται να αντιμετωπίσει όλα τα γεγονότα στη ζωή των παιδιών της, με ήπιο και διακριτικό πάντα τρόπο ,τώρα να τον αναδεικνύει με το απαράμιλλο σθένος της ,σε ένα διαφορετικό χαρακτήρα, μπροστάρη, που υψώνει ανάστημα, ακόμα κι αν είναι γυναίκα ( άρα σε υποδεέστερη θέση ) . Παρ' όλα αυτά, την παρουσιάζει ετοιμοπόλεμη να αντιμετωπίσει οποιονδήποτε εχθρό απειλεί την οικογένειά της, ακόμα και με κίνδυνο της ζωής της, υψώνοντας ένα απροσπέλαστο τείχος προστασίας, τόσο σωματικά όσο και ψυχικά.

Σ'αυτό το σημείο, η συγγραφέας τονίζει ιδιαίτερα τη συσπείρωση του κοινωνικού συνόλου στο πλευρό της μάνας Βασιλικής, μπροστά στην εικόνα του άδικου και συνεπώς του κοινού εχθρού.

    Θαυμαστός είναι επίσης και ο τρόπος περιγραφής, όταν παντρεύει τα γεγονότα και τις καταστάσεις μεταξύ τους. Όπως για παράδειγμα να τοποθετεί ακόμα και τις καιρικές συνθήκες στην ιστορία του βιβλίου και να τις ταυτίζει με τις καταστάσεις.

Ζωγραφίζει δηλαδή το τοπίο στον υποχρεωτικό και απαράδεκτο γάμο από εξαναγκασμό και τον τοποθετεί σε έναν βροχερό καιρό με αστραπές και χαλασμό Κυρίου. Ενώ στον ίδιο γάμο του γιού της Bασιλικής, πολύ αργότερα, που γίνεται από αγάπη πλέον, παρουσιάζει τη μέρα εκείνη με ένα δροσερό αεράκι και συγκεκριμένα όπως αναφέρει η συγγραφέας, χαρά Θεού!

    Σημειώνει, για άλλη μια φορά, τον παραλληλισμό ανάμεσα στο ωραίο και το άσχημο με τη γραφή της.

Ξεχωρίζει και χρωματίζει επίσης, την αντίθεση στο σωστό και στο λάθος!

Περιγράφει το δίλημμα της μάνας, ανάμεσα στην αληθινή αγάπη των παιδιών της και το παλιό μίσος ή καλύτερα την πικρία θα λέγαμε που ένιωθε η Βασιλική για το δολοφόνο του ιερέα συζύγου της στην περίοδο της επανάστασης, όταν μαθαίνει πως ο μελλοντικός γαμπρός της ήταν ο γιος του προδότη και φονιά του άντρα της.

Υπερισχύει βέβαια στην καρδιά της "αρχόντισσας" μάνας η αγάπη, πρώτα των παιδιών ( κόρης και γαμπρού ) και φυσικά η δική της αγάπη προς τα παιδιά της, που γίνεται λύτρωση μπροστά σε έναν επικείμενο χωρισμό τους.

    Η συγγραφέας μας βέβαια δεν ήταν δυνατόν να μην αναφερθεί και στην εργαζόμενη γυναίκα. Κάνει πολύ έντονη αναφορά στη χειραφέτηση της γυναίκας μεταπολεμικά, όπου αυτό θεωρείται σπουδαίο γεγονός και μάλιστα σε ένα μικρό χωριό από μια φτωχή οικογένεια, η γυναίκα να τελειώνει σπουδές ,να ορίζεται ως η πρώτη δικηγόρος στο χωριό και να εργάζεται στο δικαστικό Μέγαρο!

Πράγμα, που τόνιζε ταυτόχρονα, τη γνώση ως πρωταρχικό ρόλο ,την αναγνώριση με το πτυχίο, ως μέσο εισαγωγής στην εργασία και μάλιστα σε υπολογίσιμη θέση για τα δεδομένα της εποχής.

    Παρακάτω, διαδραματίζεται μια μόνιμη αναπηρία στο μικρότερο γιο της Βασιλικής και η συγγραφέας υπερτονίζει την ευτυχία του, γνωρίζοντας την πραγματική και αληθινή αγάπη από τον άνθρωπο ( όπως η μέλλουσα νύφη της ) και για τον άνθρωπο, τις αξίες και τα ιδανικά του, εντελώς ανεξάρτητα από οποιαδήποτε μορφή σωματικής αναπηρίας του ατόμου που ίσως να στεκόταν εμπόδιο σε άλλη περίπτωση.

    Το τέλος του μυθιστορήματος, η δημιουργός Γεωργία Γκριμούλα  Καραβέργου, το απογειώνει στις αισθήσεις του αναγνώστη και δίνει το δικαίωμα στην ηρωίδα και μάνα Βασιλική να αναπαυθεί με τον πιο ήσυχο τρόπο, όπως εκείνη το ήθελε!

    Θα έλεγε κανείς, διαβάζοντας το μυθιστόρημα, πως μια γυναίκα που περνάει "διά πυρός και σιδήρου" για να σταθεί βράχος και να αναθρέψει τα παιδιά της, μόνη της, με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στη συναισθηματική και ψυχολογική στήριξη, στην πρόοδο και την εξέλιξη της ζωής τους, στην αντιμετώπιση της φτώχειας και της ορφάνιας τους καθώς και στην προστασία τους από καλοθελητές εχθρούς, που όλα αυτά αποτέλεσαν έναν προσωπικό Γολγοθά για να τον ανέβει με αξιοπρέπεια και να βγει νικήτρια, να φτάνει στο σημείο να αποδέχεται το τέλος της ζωής της ,με πραότητα, ηρεμία ηθελημένη ενδόμυχα ως ένα σημάδι ψυχικής, πνευματικής και σωματικής ξεκούρασης, παραλληλίζοντάς τον από τη συγγραφέα και ως " Δικαίωμα ζωής" ... ίσως στο πέρασμα μιας πιo αναπαυμένης πλέον ζωής...

    Άλλωστε, αναλύοντας τον τίτλο του μυθιστορήματος "Δικαίωμα ζωής" , η συγγραφέας αγκαλιάζει και δικαιώνει το πόνημά της στα δεκαπέντε κεφάλαια που περιλαμβάνει, επιβεβαιώνοντας σε κάθε κεφάλαιο και μια ξεχωριστή δυνατή ιστορία που διψάει για αυτό το πολυπόθητο αναφαίρετο δικαίωμα στη ζωή, μακριά από κάθε καταπάτηση ανθρώπινου δικαιώματος, παλεύοντας για τη γαλήνη, την αγάπη και την ευτυχία που κάθε άνθρωπος οφείλει να το προστατέψει μέχρι το τέλος της ζωής του... όπως ακριβώς και της υπέροχης ηρωίδας αυτού του μυθιστορήματος, της "αρχόντισσας" κυράς και μάνας Βασιλικής ..!!

    Θερμά συγχαρητήρια στη συγγραφέα κυρία Γεωργία Γκριμούλα Καραβέργου, για το εκπληκτικό της πόνημα και καλοτάξιδο !!!